A entrevista en profundidade

Na metodoloxía do Design Thinking, tanto para a fase de empatizar como para a de testear, é importante obter información relevante dos usuarios ós que nos diriximos. Hai unha gran variedade de alternativas para facer esa recollida de información, sen dúbida nós avogamos por combinar a investigación cuantitativa coa cualitativa sempre que se sexa posible, xa que ambas ofrecen información complementaria: a investigación cuantitativa dinos que pasa mentres que a cualitativa desvélanos por que pasa iso.

Hoxe falamos de novo de investigación cualitativa, xa vos explicamos como facer un focus group e hoxe falarémosvos da entrevista en profundidade.

Que é unha entrevista en profundidade?

Seguro que todos estades a pensar nalgunha entrevista tipo as das revistas ou blogues onde unha persoa leva unhas preguntas preparadas e a persoa responde, ou ben unha situación de enquisa, onde unha persoa leva unhas preguntas moi concretas cunhas respostas normalmente estruturadas e a outra persoa responde segundo as opcións que lle ofrecen.

Pois ben, unha entrevista en profundidade non é ningunha das anteriores. Este tipo de entrevista trata de conseguir que o enquisado se sinta o suficientemente cómodo como para responder de forma sincera ás preguntas, é flexible, non estruturada e dinámica, é dicir, pode cambiar durante a súa realización.

Para que se utiliza a entrevista en profundidade

A entrevista en profundidade, como calquera outra técnica de investigación cualitativa, ten múltiples usos, poderiamos dicir que o seu obxectivo é conseguir información acerca da vida, experiencia, situación, coñecemento, interacción ou relación dunha persoa sobre un obxecto/evento/situación/tema concreto, expresado coas súas propias palabras e visto desde a súa propia perspectiva.

O máis importante é que busca parecerse a unha conversa entre iguais, é dicir, é informal, polo que se adoita realizar nunha contorna agradable e distendida, onde o entrevistado se sinta seguro e tranquilo. Aquí o entrevistador xoga un papel fundamental, xa que da súa destreza dependerá a cantidade e calidade dos datos que se obterán. Debe ser coidadoso, sutil, non dirixir ao entrevistado, debe ser paciente, respectar os silencios e ter a habilidade de coller os puntos críticos da conversación e aproveitalos no seu máximo beneficio, para obter a información realmente relevante para o proxecto ou investigación.

Cando utilizar a entrevista en profundidade

Como dixemos este tipo de entrevista ten múltiples usos, con todo recoméndase utilizala sobre todo cando se dan estas situacións:

-O obxectivo da investigación é claro e definido e téñense hipóteses sobre o problema a tratar.

-Limitacións de tempo, xa que a pesar de requirir tempo é máis alcanzable que outras técnicas como a observación participante.

-A investigación depende de varios escenarios e/ou persoas. A entrevista en profundidade como técnica cualitativa que é non se basea na cantidade senón na calidade.

-Quérese coñecer en profundidade unha experiencia persoal.

Como facer unha entrevista en profundidade

O primeiro paso para levar a cabo unha entrevista en profundidade é crear o “ guión” da entrevista. Este  guión divídese en temas e cada tema en preguntas formuladas. Trátase de facer unha xerarquía:

1) Tema central da investigación

2) Obxectivos ou apartados desa investigación (temas)

3) Preguntas concretas sobre eses temas

Como diciamos as preguntas deben tratar de parecerse a unha conversa normal entre dúas persoas, que conforme vaise falando sobre un tema profúndase cada vez máis, onde o investigador interésase por coñecer todos os aspectos, os porqués, o como facer mellor as cousas, etc. Niso consiste unha entrevista en profundidade, en ter un guión cuns temas (que sempre fan referencia ao obxectivo xeral e aos obxectivos  específicos) que se dividen en preguntas formuladas tal e como sairían nunha conversa normal e, a poder ser, na mesma orde en que sairían de forma natural.

Por isto último é importante o paso previo á realización da entrevista. Durante a creación do guión temos que ser capaces de poñernos no momento da entrevista, tentando saber en que orde  aparecerán os temas e as preguntas, para que o noso guión sexa o máis natural posible, pero ollo: durante a entrevista debemos ser flexibles, se sae un tema antes do previsto seguiremos con el e cando rematemos con ese tema seguiremos co resto. E se non saen todos os temas non pasa nada. Por cierto… importante gravar a entrevista!! E para iso hai que pedir permiso ó entrevistado, polo que o clima de confianza é fundamental.

Do mesmo xeito que ocorre co focus group o moderador debe ser totalmente neutral e debemos buscar unha contorna axeitada onde facer a entrevista, tratando de conseguir que o entrevistado se sinta cómodo. Ademais, a duración debe oscilar entre os 30 e 60 minutos, superar ese tempo pode fatigar ó noso entrevistado e en menos de 30 minutos é difícil que consigamos información profunda sobre un tema.

Xa fixen a entrevista, e agora que?

Xa só nos queda analizar toda esa morea de información que obtivemos. A análise é unha parte moi importante e complexa, pero explicado de forma sinxela consiste nun proceso de lectura,  reflexión, relectura e escritura por parte do investigador, co que logrará unha solución para o problema ou obxectivo. Normalmente lense as entrevistas e créanse categorías (poderiamos denominalo temas) que nos servirán para encaixar distintas frases dos entrevistados nun mesmo tema. Estas categorías iranse relacionando unhas con outras, xerando unha especie de xerarquía en moitos casos e a súa análise permitiranos dar coa solución ó problema.