Cal é o mellor modelo de traballo nesta nova era: presencial, en liña ou híbrido

A piques de terminar o ano decidimos facer unha reflexión sobre como cambiou o modelo de traballo nas empresas por mor da pandemia e todo o que veu con ela. Antes deste verán parece que as empresas apostaban na súa maioría polo teletraballo, pero estes últimos meses empezamos a ver empresas que volveron ás oficinas como facían outrora.

Así pois chegamos a decembro con 3 modalidades de traballo, por unha banda as empresas que decidiron manter o modelo tradicional de presencialidade no que os empregados deben traballar desde as instalacións da empresa; doutra banda as que optaron por unha modalidade 100% en liña na que cada empregado pode traballar desde onde máis lle apeteza; e finalmente un modelo de traballo híbrido que combina a presencialidade baixo determinadas circunstancias coa modalidade en liña adaptada a cada empregado.

Pero… como elixir o mellor modelo para a túa empresa? cales son os beneficios e limitacións de cada un? Imos tratar de analizalo neste post.

A modalidade de traballo presencial

Probablemente sexa o modelo co que máis familiarizados estamos, xa que ata a chegada do confinamento a maior parte dos traballadores atopabámonos nesta modalidade. Así, neste caso asociamos a xornada laboral á presencialidade nas instalacións da empresa, de tal forma que a persoa que está alí está a traballar e quen non está non traballa. Isto tradicionalmente era moi ríxido, asociando a cantidade de horas que un traballador estaba nas instalacións ao compromiso co seu traballo e a empresa. Hoxe en día sabemos que isto non é así e, de feito, esixir unha presencialidade cando non hai carga de traballo que a acompañe pode resultar mesmo prexudicial.

Entre as vantaxes desta modalidade podemos sinalar a interacción entre os equipos de traballo e entre os propios individuos dun mesmo equipo. Esta característica, aínda que se pode traballar en liña, sempre terá mellores resultados se a traballamos na presencialidade, á fin e ao cabo as persoas somos animais sociais e non hai nada máis social que o tacto, o contacto e a conexión in situ con outras persoas.

Tamén a aplicación de técnicas de creatividade ou a realización de determinadas dinámicas, obteñen resultados diferentes cando se fan de forma presencial. Do mesmo xeito que no caso anterior podemos realizar estas dinámicas en liña, con todo si que observamos certos matices cando se fai en liña e é que a interacción entre persoas é máis complicada, con adestramento estas diferenzas pódense matizar, pero a presencialidade nestas cuestións sempre será unha virtude e non un defecto.

Por último, a presencialidade mellora a fluidez da comunicación cando se traballa en despachos compartidos ou próximos, xa que é máis fácil acudir a unha persoa e interactuar con ela en comparación con organizar unha videochamada ou escribirse por emails ou chats de empresa. Non só é máis áxil facelo presencialmente senón que tamén diminúe a cantidade de erros de compresión ou terxiversacións que se producen ao transmitir as mensaxes por outras canles.

Por outra banda esta modalidade tamén ten unha serie de desvantaxes. En primeiro lugar a falta de conciliación, especialmente naqueles casos que gozaron da modalidade en liña e agora por comparación ven diminuídas as súas vantaxes, neste sentido as persoas que valoren a conciliación poden sentirse desmotivadas e diminuír o seu rendemento.

En comparación de novo coa modalidade en liña, a modalidade presencial supón tamén unha limitación á hora de atraer talento, xa que a localización será un limitante á hora de acceder a perfís interesantes que residan noutros lugares e non estean dispostos a cambiar o seu lugar de residencia. Isto pode afectar non só ás novas contratacións, senón tamén aos empregados actuais, xa que por mor da pandemia son numerosas as persoas que expuxeron cambios no seu estilo de vida, cambios que nalgunhas ocasións implican mudanzas a outras cidades ou pobos, a presencialidade sería un hándicap para conservar o seu emprego actual. 

Ademais, as empresas que opten por manter exclusivamente unha modalidade presencial (e non sexa por causas maiores, é dicir, que o teletraballo é imposible porque as máquinas están nunha fábrica e non se poden mover de aí) serán vistas como máis tradicionais e estancas ou pouco innovadoras.

Por último a presencialidade esixe ter unhas instalacións, co custo que supón isto para a empresa tanto a nivel de local como de servizos que debe dispoñer para os empregados.

 A modalidade de traballo en liña

Como comentabamos ao comezo deste post, antes do verán case dous millóns de persoas traballaban desde casa polo menos a metade da semana, pero tras as vacacións cada vez máis empresas diminuíron o teletraballo, en parte por unha cuestión legal e é que a entrada en vigor da lei do teletraballo supuxo unha serie de complicacións para algunhas empresas que non tiñan claro como adaptarse a ela.

Outras empresas si que decidiron manter a modalidade en liña na súa totalidade, como pode ser o caso de Dropbox, redefinindo todos os seus procesos e protocolos para adaptalos a este formato. Ademais, desde esta empresa deseñaron unha guía de consellos e boas prácticas para levar a cabo esta modalidade en liña que comparten con toda aquela empresa ou persoa que queira fomentar este modelo de traballo. 

Neste caso as vantaxes do modelo serían as propias desvantaxes do modelo presencial. De igual modo as desvantaxes do teletraballo serían as vantaxes da modalidade presencial. Aínda que como desvantaxe particular deste modelo atopariamos a adaptación á nova lei do teletraballo, ao ter que asumir os gastos dos traballadores nos seus domicilios e xestionar todo isto a nivel legal. É algo tan novo que está a xerar dúbidas en moitas empresas polo que sería conveniente contratar este labor a avogados ou xestorías especializadas que axudasen no proceso.

Ademais, case todos os procesos internos das empresas están pensados baixo un modelo tradicional de traballo que conta coa presencialidade do traballador, de novo, adaptar todo isto a un modelo en liña esixe consultar leis, normativas, procedementos e realizar un esforzo en transformación dixital a moitos niveis.

E outro contra é definir moi ben os horarios de cada traballador e telos moi claros para non interromperlle na súa vida diaria fóra da xornada laboral. A flexibilidade para o traballador é unha gran vantaxe pero a nivel loxístico ou de organización pode supoñer quebradizos de cabeza para a empresa se non teñen todo ben definido.

A modalidade de traballo híbrida

Como vimos ata o de agora, os distintos modelos de traballo teñen os seus pros e os seus  contras, por unha banda o modelo en liña axudou a mellorar en termos de eficiencia, produtividade, conciliación e flexibilidade, mentres que o modelo presencial potencia os lazos e as relacións entre os compañeiros de traballo. Pero temos que elixir ou podemos telo todo? Pois esta é precisamente a formulación do modelo de traballo híbrido, que busca combinar a presencialidade co teletraballo en diferentes modalidades adaptadas á empresa e aos traballadores.

Esta modalidade aproveitaría as vantaxes das dous anteriores e, en principio, tan só sufriría algunha das súas limitacións, como pode ser a adaptación á lei do teletraballo naqueles casos nos que se supere a porcentaxe de xornada laboral que estipulan na mesma, ou a transformación dixital de procesos ou tarefas que eran puramente presenciais.

O fundamental neste modelo é como concretalo. Algunhas empresas optaron por definicións simples como 3 días á semana presenciais e 2 días en liña, con todo este modelo non aproveita a potencialidade que ten, xa que haberá días que a xente está  presencialmente facendo labores ou tarefas que podería facer desde a súa casa.

Outras empresas optan pola distribución de equipos, de tal forma que cada equipo se  autoorganiza en función das tarefas que debe facer cada un para axendar esas reunións ou dinámicas que deben ser presenciais e manterse en liña o resto da súa xornada.

A clave está en analizar ben a empresa, identificar as necesidades dos traballadores e das súas tarefas e en base a toda esa información definir o modelo híbrido que mellor se axuste a iso. En Designthinking.gal realizamos este proceso co noso propio equipo de forma interna para adaptarnos ao modelo híbrido, xa que nós somos especialistas en realizar estas análises e axudar ás empresas en procesos tanto de transformación dixital como de adaptación ou cambios na cultura empresarial, dous factores fundamentais á hora de expor un cambio no modelo de traballo. Se tes unha empresa e non sabes como levar a cabo este proceso de cambio non dubides en contactar con especialistas.

Que modelo de traballo veu para quedar?

En definitiva, cada empresa debe ser coñecedora da súa casuística particular, pero na nosa opinión o modelo de traballo híbrido veu para quedar e as novas xeracións que se incorporaron estes dous últimos anos ao traballo xa valoran o teletraballo como algo normal, polo que vai ser unha demanda máis á hora de buscar traballo.

Os modelos híbridos teñen numerosas vantaxes que, se sabemos definir correctamente a súa implementación, pode supoñer unha gran diferenciación do resto de empresas:

-Maior flexibilidade horaria e capacidade de conciliación mantendo a interacción cos compañeiros de traballo.

-Axuda a atraer talento e a manter empregados que cambiaron o seu estilo de vida.

-Adaptación a novas contornas e dixitalización dos procesos, maior axilidade.

-Todo o anterior mellora o rendemento e a produtividade, xa que mellora as condicións laborais dos empregados facéndoos máis felices.