Team building e a creación de equipos eficaces

Hai non moitos anos era habitual que nas empresas os distintos departamentos traballasen de forma estanca, sen relación con outros departamentos (aínda que hoxe en día, por desgraza, aínda sucede). O mesmo ocorría cos postos de traballo, deseñados para que cada persoa desenvolvese as súas tarefas de forma totalmente individual, sen contar co resto dos compañeiros.

Hoxe en día isto empeza a verse como algo raro, pouco operativo e en moitos casos condenado ao fracaso. A complexidade da sociedade actual na que vivimos e o rápido avance tecnolóxico que observamos cada día provocaron que cada vez máis as empresas necesiten traballar en equipo, implicar aos seus empregados e motivalos para que colaboren máis entre eles, porque só traballando xuntos conseguirán resultados potentes. Un equipo é máis que a suma dos seus individuos e sobre isto imos falar hoxe 🙂

Que significa team building?

Team Building (ou construción de equipos en galego) non é máis que un conxunto de técnicas ou actividades que teñen como obxectivo mellorar o traballo en equipo para incrementar a satisfacción dos membros do grupo, as condicións de traballo e aumentar a súa eficacia (Carron e Hausenblas, 1998).

Cando falamos de team building moitas veces véñennos á cabeza equipos de baloncesto, de fútbol, de balonmán… e isto é así porque se aplicou moito no ámbito deportivo, pero cada vez máis se está a empregar dentro das empresas, xa que este tipo de dinámicas se pode aplicar a calquera ámbito no que traballe un equipo: deportivo, empresarial, social, educativo, etc.

Cal é a orixe do team building?

A primeira mención que fai referencia á importancia da creación de equipos de traballo remóntase a un libro publicado principios do século XX. O autor, psicólogo social, recolle tamén as condicións que se deberían crear para que o funcionamento destes equipos fose óptimo (McDougall, 1920).

Fonte: ESENCIALblog

Uns anos máis tarde comézanse unha serie de estudos na industria eléctrica que sentarán as bases do estudo de equipo e a psicoloxía das organizacións, ademais do método de traballo en ciencias sociais. Falamos dos experimentos de Hawthorne, unha serie de investigacións relacionadas que levaron a cabo a Universidade de Harvard e a Western Electric Company entre 1927 e 1937 na fábrica eléctrica de Hawthorne.

Este post volveríase eterno se vos contamos todos os detalles destes estudos, pero se estades interesados en coñecer con máis detalle todo o que descubriron os investigadores sobre os equipos e o desempeño dos traballadores non dubidedes en ler o artigo sobre os seus experimentos (Hart, 2012).

As conclusións ás que chegou o investigador principal, Elton Mayo, foi que as condicións físicas (luz, temperatura…) no ambiente de traballo teñen unha gran influencia sobre a produtividade, pero o máis valorado polos traballadores son os aspectos psicoemocionais (ambiente de traballo, recoñecemento, mostras de aprecio, presión de grupo, motivación, liderado…).

Entre as conclusións que sacou Mayo destes estudos atópase que a produtividade e o rendemento dos traballadores vese afectada pola creación de equipos, a relación cos compañeiros de traballo e que a felicidade dos traballadores incrementa a súa produtividade. Os factores máis importantes recollidos polos investigadores resultaron ser a cohesión do grupo, o apoio social e o sentimento de pertenza ou identidade de grupo.

Tipos de dinámicas de  team building

Entre os estudos da creación e eficacia dos equipos o máis habitual era utilizar un modelo  Input-Procesos-Output (IPO) (McGrath, 1964). Este modelo analiza a composición, a estrutura e os procesos dos equipos como variables que interveñen na eficacia, do mesmo xeito que analiza factores organizacionais e situacionais, variables que tamén inflúen na estrutura do equipo.

Os inputs fan referencia aos recursos do equipo tanto internos como externos (composición do mesmo, habilidades, coñecementos, recompensas recibidas, cultura organizacional…).

Os procesos son mecanismos psicosociais que axudan aos membros dos equipos para superar as limitacións das súas tarefas, combinando os recursos dispoñibles coas tarefas (comunicación, coordinación, toma de decisións…).

Os outputs son os resultados conseguidos. Moitas veces a eficacia analízase simplemente con valores obxectivos, algo se conseguiu ou non se conseguiu. Pero este concepto vai (ou debería ir) moito máis alá, tal e como vimos no caso dos experimentos da fábrica eléctrica, medindo a satisfacción dos traballadores entre outras cousas.

Certo é que este modelo queda algo obsoleto, xa que a súa formulación é moi lineal (Rico, Alcover da Hera e Tabernero, 2010). Hoxe en día debemos ter en conta outros factores como o contexto da organización, os equipos diversos ou multidisciplinares, o paso do tempo e evolución das persoas e equipos, etc.

Pero este modelo sérvenos para entender os distintos tipos de técnicas ou actividades que se traballan en team building e que derivan deste e outros modelos: clarificar roles, fixar metas ou obxectivos, practicar a resolución de problemas ou traballar as relacións interpersoais. Probablemente este último punto sexa o máis coñecido nas dinámicas de team building, de feito é algo que nos solicitan habitualmente xa que as dinámicas de team building para mellorar a comunicación e o traballo en equipo funcionan moi ben. Nos últimos anos estamos a ver unha clara tendencia cara a actividades de team building para a resolución de problemáticas do día a día en empresas, xa que cada vez o mundo vólvese máis complexo e as empresas necesitan solucionadores que saiban manexar a incerteza.

Beneficios do team building

A estas alturas a todos quédanos claro que mellorar a creación de equipos de traballo é algo importante a traballar nas empresas grazas aos seus numerosos beneficios, entre eles:

-As dinámicas de team building melloran a cohesión de grupo (DiMeglio, Padula, Piatek, Korber, Barrett, Ducharme, … e Corry, 2005).

-Traballar o team building a nivel de establecemento de obxectivos, relacións interpersoais, resolución de problemas e clarificación de roles, consegue mellorar o nivel de resultados cognitivos, afectivos, de proceso e de rendemento, especialmente nos resultados afectivos e de proceso (Klein, Diaz-Selectos, Salas, Huy, Burke, Lyons e Goodwin, 2009).

-O team building incrementa a satisfacción dos traballadores (DiMeglio et al., 2005).

Team  building e Design Thinking

Ao aplicar a metodoloxía do Design Thinking un dos alicerces fundamentais é traballar con equipos multidisciplinares e diversos (a nivel de idade, xénero, aspectos culturais…). É por iso que se debe coidar moito a creación destes equipos.

Cando realizamos formacións en Design Thinking e proxectos de innovación con empresas sempre traballamos por equipos, é a razón pola que incluímos diferentes actividades de team building que axuden a fomentar a cohesión do grupo, o sentimento de pertenza, fomenten a  empatía e melloren a comunicación e as relacións intergrupais. É fundamental traballar todos estes aspectos para que os resultados que consigamos sexan sempre óptimos e eficaces.

 

Referencias bibliográficas

Carron, A. V. y Hausenblas, H. (1998). Group Dynamics in Sport. Morgantown, Virginia Occidental: Fitness Information Technology Inc.

DiMeglio, K., Padula, C., Piatek, C., Korber, S., Barrett, A., Ducharme, M., … y Corry, K. (2005). Group Cohesion and Nurse Satisfaction: Examination of a Team-Building Approach. The Journal of Nursing Administration, 35(3), 110-120.

Hart, M. (2012). Los experimentos de Hawthorne. Revista Cubana de Salud Pública, 38(1) 156-167.

Klein, C., Diaz-Granados, D., Salas, E., Huy, L., Burke, C. S., Lyons, R. y Goodwin, G. F. (2009). Does Team Building Work? Small Group Research, 40(2), 181-222. doi:10.1177/1046496408328821

McDougall, W. (1920). The group mind: A sketch of the principles of collective psychology, with some attempt to apply them to the interpretation of national life and character. Londres: Cambridge University Press.

McGrath, J. E. (1964). Social psychology: A brief introduction. New York: Holt, Rinehart & Winston.

Rico, R., Alcover de la Hera, C. M. y Tabernero, C. (2010). Efectividad de los Equipos de Trabajo: una Revisión de la Última Década de Investigación (1999-2009). Revista de Psicología del Trabajo y de las Organizaciones, 26(1), 47-71.